Menopauze: wat is de menopauze?

Wat is de menopauze?

De menopauze is niet hetzelfde als de overgang. De overgang is de hele periode waarin je langzaam van de vruchtbare fase van je leven naar de onvruchtbare fase van je leven gaat. Die periode kan tot wel 10 jaar duren. De menopauze is een moment binnen die periode, namelijk de laatste menstruatie. Je kunt pas achteraf vaststellen dat de menopauze heeft plaatsgevonden, namelijk wanneer je een heel jaar niet hebt gemenstrueerd. Sommige vrouwen ervaren dat als vervelend. Het kan goed zijn dat je een paar keer denkt dat je je laatste menstruatie hebt gehad en dan tóch nog na een paar maanden ongesteld wordt. Als je een jaar lang niet ongesteld bent geweest en daarna toch weer een bloeding hebt, is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Wat is de gemiddelde leeftijd van de menopauze?

De menopauze valt meestal in het begin van de tweede helft van de overgang, vaak tussen een leeftijd van 45 en 55 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 51 jaar. De precieze leeftijd waarop de menopauze plaatsvindt verschilt per persoon. 

Pre- en postmenopauze

Voor en na de menopauze zijn er periodes, meestal elk van een aantal jaar, waarin je hormonen een nieuw evenwicht zoekt. De periode voor de menopauze wordt premenopauze genoemd, die erna de postmenopauze. Samen met de menopauze vormen deze fases bij elkaar de overgang. De overgang treedt op als gevolg van de natuurlijke veroudering van de eierstokken. Na verloop van tijd vermindert de hoeveelheid eicellen in de eierstokken, waardoor de productie van de hormonen oestrogeen en progesteron afneemt. De overgang is dus een natuurlijk proces, maar er zijn wel verschillende factoren die het verloop en de timing ervan kunnen beïnvloeden. Denk aan genetische factoren, roken, chirurgische ingrepen zoals het verwijderen van de eierstokken, en ook medische behandelingen zoals chemotherapie of bestraling. 

Gemengde gevoelens rondom de menopauze

De overgang in haar geheel kan veel gemengde gevoelens oproepen. Misschien ervaar je opluchting, rouw, stress, verdriet, overweldiging of nieuwsgierigheid – of alles tegelijk. Misschien ervaar je een nieuwe bewondering voor je lijf, maar het kan ook zijn dat je vooral baalt van wat zich allemaal voltrekt in lichaam en geest.

De menopauze specifiek kan ook verwarrende emoties met zich meebrengen: je bent af van PMS-klachten, tampons, cups en buikkrampen – dat vinden veel vrouwen niet erg. Maar bijna elke vrouw ervaart de menstruatie op z’n minst af en toe ook als bijzonder en vertrouwd. Het kan nogal wennen zijn om niet elke maand dezelfde cyclusfasen te ervaren. Vooral als je lang geen hormonale anticonceptie hebt gebruikt en je je verbonden voelde met je natuurlijke menstruatiecyclus, wat voor veel vrouwen tegenwoordig geldt. Het kan helpend zijn om heel bewust stil te staan bij de gevoelens die je ervaart over de menopauze en hier ook met dierbaren over te praten. In een maatschappij waar (positieve, liefdevolle) aandacht voor de menstruatiecyclus en overgang niet vanzelfsprekend is, is het belangrijk om er zelf actief ruimte voor te maken.